Beeldcommunicatie in de GGZ

Dossier	2014-01-52P
Status	Afgerond
Startdatum	1 november 2014
Einddatum	31 juli 2017
Regeling	RAAK-publiek
Thema's	Gezondheid en Zorg ICT ICT Life Sciences & Health

Aanleiding De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) staat voor een grote opgave: er moet fors bezuinigd worden terwijl de kwaliteit van de zorg gehandhaafd moet blijven. Inzet van beeldcommunicatie kan hieraan een bijdrage leveren. Zorgverleners zijn echter niet of nauwelijks getraind op beeldcommunicatie. Ze zijn juist geoefend om subtiele signalen te interpreteren die via beeldcommunicatie niet of veel moeilijker waarneembaar zijn.
Doelstelling
De ambitie van het project is om GGZ-zorgverleners te ondersteunen bij het effectief inpassen van beeldbellen in de eigen zorgverlening. Daarvoor moeten de volgende drie doelen bereikt worden.

1. het verkrijgen van kennis en inzichten over de vraag waarom het (intensiever) inzetten van beeldbellen voor de GGZ-zorgverleners nu zo moeilijk is
2. het omzetten van deze kennis en inzichten in producten die recht doen aan de complexiteit van de GGZ-problematiek en daarnaast praktisch toepasbaar zijn voor de drukbezette professional
3. het verrijken van de opleidingen Verpleegkunde van deelnemende hogescholen Windesheim en Hanzehogeschool Groningen met modules en minoren waarin de verworven kennis en producten zijn geïntegreerd.

De onderzoekers verzamelen data via diepte-interviews. Zij analyseren deze data met behulp van de affinity-diagrammingmethode. De resultaten van de analyses worden in workshops gedeeld met de GGZ-medewerkers en getoetst, om kennisuitwisseling en nadere vraagarticulatie te bevorderen.
Beoogde resultaten De zorgverleners hebben behoefte aan praktische informatie en handvatten. De beoogde resultaten van het project zijn in eerste instantie een praktijkverhalenboek, video testimonials en checklists. Vervolgens kan daarop een e-learningmodule of MOOC en een serious game worden gebaseerd.
Deze hulpmiddelen krijgen ook een plaats in het onderwijs van de verpleegkundeopleidingen van de deelnemende hogescholen.

Eindrapportage

Beeldbellen wordt gezien als één van de oplossingen om de kosten van de geestelijke gezondheidszorg in de hand te houden en kwalitatief goede zorg te blijven leveren. Effectievere behandeling, doelmatiger werken en afname van reistijd worden gezien als enkele grote voordelen. Overheden, verzekeraars en GGZ-instellingen hebben beeldbellen vanwege deze voordelen tot een speerpunt van hun beleid gemaakt.
Het is echter nog nauwelijks bekend wat de impact van beeldbellen is op de zorgpraktijk. Bekend is dát beeldbellen invloed heeft op het gesprek en op de relatie tussen cliënt en zorgverlener, en daarmee op de zorg die wordt gegeven. Om te onderzoeken wat beeldbellen nu precies ‘doet’ met de zorg en zorgverleners te ondersteunen bij het integreren van beeldbellen in de zorg, is een consortium van partijen bestaande uit Windesheim, Hanzehogeschool, UvA, Rob Giel Onderzoekscentrum, Zorg Innovatie Forum en zeven GGZ-organisaties (Accare, Dimence, GGZ Drenthe, GGZ Friesland, GGZ Noord-Holland-Noord, Lentis en Verslavingszorg Noord Nederland) een samenwerking aangegaan. Het onderzoek heeft een rijk en gedetailleerd beeld opgeleverd van de dagelijkse praktijk van beeldbellen, inclusief vragen en dilemma’s die beeldbellen in de praktijk oproept.
Op basis van de verkregen inzichten zijn drie instrumenten ontwikkeld die zorgverleners in de GGZ ondersteunen bij het inzetten van beeldbellen als onderdeel van hun zorgaanbod:
• Een animatie die aan de hand van enkele voorbeelden laat zien wat beeldbellen in een bepaalde situatie of voor een bepaalde patiënt kan betekenen.
• De app Samenspraak die helpt om de dialoog met de patiënt aan te gaan over de vraag welke vormen van contact het beste bij hem passen, zijn situatie en zijn zorgvraag.
• Zes beeldbelverhalen die reflectie en intervisie stimuleren over vragen en dilemma’s die spelen rond het inzetten van beeldbellen.
De onderzoeksresultaten en instrumenten zijn beschikbaar via de website www.beeldbellenindeggz.nl.