Biostimulanten van bol tot in de bodem uitgezocht

De roep om verduurzaming in de bollensector is groot. De sector streeft ernaar om in 2030 minder afhankelijk te zijn van (chemische) gewasbeschermingsmiddelen. Alternatieve methoden en technieken zullen in de komende jaren ontwikkeld en onderzocht moeten worden. Een voorbeeld daarvan is de inzet van biostimulanten. Biostimulanten kunnen microbiële, niet microbiële stoffen of combinaties van beide bevatten. De werking van deze producten kan zich zowel op de bodem als de plant richten. Dit gebeurt door het gebruik van nutriënten door de plant efficiënter te maken en de beschikbaarheid van nutriënten in de bodem te vergroten.
In voorgaande projecten zijn methoden ontwikkeld waarmee met behulp van de inzet van DNA-technologie aan de ene kant ziektedruk in kaart gebracht kan worden en aan de andere kant de effecten van teeltmaatregelen op de bodembiodiversiteit. In het project “Biostimulanten van bol tot in de bodem uitgezocht” gaan we deze methoden combineren om het effect van biostimulanten meetbaar te maken.
We richten ons specifiek op de tulpenteelt waarbij we ons aansluiten bij lopende praktijkproeven en pilots.
De doelstelling van dit project is het ontwikkelen van bodemweerbaarheids- en gezondheidsindexen op basis van de metagenomics analyse van de bol en de bodem. We willen nagaan in hoeverre meetgegevens kunnen dienen als basis voor adviezen over de toepassing van biostimulanten bij de teelt van tulpen.
In het project wordt de samenwerking aangegaan met partijen die elkaar aanvullen op het gebied van innovaties in de bollensector. In de eerste plaats worden de eindgebruikers (tulpentelers) actief betrokken bij het project. Daarnaast wordt samengewerkt met bedrijven die producten en adviezen leveren ter verbetering van de weerbaarheid van bol en bodem. Kennisinstellingen zorgen voor aanvulling van de aanwezige expertise. Het consortium heeft een groot netwerk waardoor de kennis en innovaties die uit het project voortkomen breed gedeeld kunnen worden met de sector.

Eindrapportage

De verduurzaming van de bollenteelt vraagt om innovatieve benaderingen die het gebruik van chemische
gewasbeschermingsmiddelen verminderen. Biostimulanten – producten die bestaan uit microbiële
componenten met of zonder natuurlijke extracten – vormen een kansrijke oplossingsrichting. Deze middelen
kunnen de plantgroei stimuleren en de weerbaarheid van zowel plant als bodem versterken.
In dit project is onderzocht in hoeverre biostimulanten en alternatieve ontsmettingsmethoden meetbare
effecten hebben op de microbiële samenstelling en functionele capaciteit van bodem- en bolmilieus in de
tulpenteelt. Met behulp van DNA-gebaseerde analysetechnieken, waaronder metagenomics, zijn zowel
taxonomische als functionele profielen opgesteld van micro-organismen in verschillende behandelde en
onbehandelde veldmonsters.
De resultaten laten zien dat de toegepaste methodiek geschikt is om bodembiodiversiteit en microbiële
functies in kaart te brengen. Hoewel de effecten van behandelingen op microbiële samenstelling en functie
over het algemeen beperkt en niet altijd statistisch significant waren, zijn wel kleine, richtinggevende
verschillen waargenomen. Deze inzichten bieden aanknopingspunten voor vervolgonderzoek, met name
rond het ontwikkelen van DNA-gebaseerde indicatoren voor bodemgezondheid en weerbaarheid.
Het project werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met telers, kennisinstellingen en commerciële partners.
Deze samenwerking heeft niet alleen geleid tot waardevolle kennisuitwisseling, maar ook tot praktijkgerichte
toepassingen van geavanceerde DNA-technologieën in de bloembollensector. Daarnaast zijn concrete
stappen gezet in het standaardiseren van bemonstering, het verdiepen van functionele analyses, en het
verkennen van internationale samenwerkingen.
Het project heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van een methodisch kader waarmee de effecten van
biostimulanten objectief geëvalueerd kunnen worden. Daarmee is een basis gelegd voor verdere
implementatie van duurzame teeltstrategieën in de bollensector.