Digitale Slaapcoach

Goed slapen is van belang voor de gezondheid, de alertheid en stressreductie van mensen. Echter kampen veel mensen met slaapproblemen, waarbij chronisch slecht slapen kan leiden tot o.a. cognitieve problemen (depressie en dementie) en het heeft een negatief effect op de kwaliteit van leven. Kwaliteit van slapen hangt samen met hoe de slaap wordt ervaren en of iemand voldoende uitrust en tevreden is over de slaap, echter is 63% van de Nederlanders ontevreden over de eigen slaapkwaliteit. Dit project richt zich op volwassenen met slaapproblemen. Door middel van co-creatie wordt er gewerkt aan een digitale slaapcoach, als verlengstuk van een slaapexpert.
Uitgangspunt van de coach is de eerder ontwikkelde voedingscoach Halloliz. De nieuwe slaapcoach helpt bij het in kaart brengen van individuele factoren die de slaapkwaliteit verminderen, bij het verbeteren van slaapgedrag en bij het bestendigen hiervan. Er wordt gebruik gemaakt van Cognitive Behavior Therapy for Insomnia, waarbij het effect van interventies op slaapgedrag direct wordt verwerkt in een aangepast slaapplan.
Het project richt zich op het ontwikkelen van een slaapcoach rekening houdend met adoptie en motivatie van de doelgroep om de coach te gebruiken. Adoptie hangt onder andere samen met de vorm en uitstraling van de slaapcoach, maar ook met de bereidheid van de gebruiker om het gedrag te veranderen. Daarnaast speelt motivatie een belangrijke rol bij het bestendigen van gedragsverandering. In het project wordt de patient journey in kaart gebracht en wordt uitgezocht hoe het ontwerp van de coach kan worden geoptimaliseerd richting adoptie, motivatie en uiteindelijk de gewenste gedragsverandering. Een consortium van experts in het ontwerpen (co-creatie) van eHealth oplossingen en gebruikersonderzoek zal het project uitvoeren. Deze worden bijgestaan door een klankbordgroep bestaande uit onder andere slaapexperts.

Eindrapportage

Goede nachtrust is niet iedereen gegeven, CBS stelt dat één van de drie volwassenen geregeld slaapproblemen ondervindt. Er is sprake van een slaapprobleem als iemand vaker dan drie keer per week slecht slaapt en hier overdag door beperkt wordt. Slaapproblemen hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van leven en de gezondheid. Er is sprake van een slaapstoornis als dit langer duurt dan drie maanden. Meest voorkomende slaapstoornis is insomnie, ofwel slaaploosheid.
Bij insomnie spelen vaak verschillende factoren een rol, bijvoorbeeld lichamelijke, psychische of sociale factoren. Meestal wordt voor het verminderen van slaapproblemen gekozen voor een behandeling gebaseerd op cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-i). Het aanbieden van een behandeling kan op verschillende manieren, maar kan ook goed online worden aangeboden doordat maatwerk mogelijk is.
In het project Digitale Slaapcoach is door het Lectoraat Technologie voor Zorginnovaties (Hogeschool Utrecht) en ConnectedCare gewerkt aan het ontwikkelen van een digitale slaapcoach. Deze coach richt zich op digitale ondersteuning bij de behandeling van insomnie. Er is gewerkt op basis van de Design Thinking Methode. Onderzocht is wat voorwaarden voor de adoptie en motivatie van de doelgroep zijn. In het ontwikkeltraject zijn mensen met slaapproblemen en professionals die werken met mensen met slaapproblemen (doelgroep) betrokken.
Er zijn twee rondes geweest, waarbij de doelgroep in ronde 1 een scenario voor de digitale slaapcoach heeft beoordeeld en in ronde 2 is gewerkt met een klikbaar prototype waarop feedback is opgehaald.
Het project heeft laten zien dat het doel van de digitale slaapcoach aansluit bij de behoeften, maar dat er ten aanzien van de inhoudelijk invulling van de functionaliteiten nog doorontwikkeling nodig is. Op het gebied van interventies aanbieden is bijvoorbeeld meer maatwerk wenselijk. Het project heeft ConnectedCare tevens inzicht gegeven in de toegevoegde waarde van een digitale slaapcoach gedurende de verschillende fases van de patient journey.