Een s(t)imulerende schoolomgeving

Een s(t)imulerende schoolomgeving. Het optimaliseren van de transitie naar het voortgezet (speciaal) onderwijs van jeugdigen met een autismespectrumstoornis met behulp van Serious Gaming: Een iteratief ontwikkeltraject
Aanleiding Voor jeugdigen met een autismespectrumstoornis (ASS) verloopt de overgang van het primair naar het voortgezet (speciaal) onderwijs vaak problematisch. Er wordt gezocht naar innovatieve oplossingen voor dit probleem. Veel heil wordt verwacht van serious gaming. Serious games zijn digitale computerspellen die gedragsverandering stimuleren. In een serious game kunnen kinderen in een digitale en veilige spelomgeving experimenteren en leren omgaan met moeilijke situaties of problemen zonder de consequenties die dit uitproberen in ‘real life’ situaties zou hebben. Onderwijsconsulenten willen maatwerk, mkb-bedrijven in de creatieve sector willen domeinspecifieke kennis over ASS.
Doelstelling Het project bestaat uit vier fasen. Doel van de eerste drie fasen is om een serious game te ontwikkelen voor jeugdigen met ASS en een bijbehorende professionaliseringsmodule voor leraren. Dit gebeurt met een iteratief ontwikkeltraject (het Human Centered Design) via de Scrum-methodiek. Verder wordt er ook een professionaliseringsmodule ontwikkeld waarmee onderwijsconsulenten worden getraind om jeugdigen met ASS en hun leraren te ondersteunen bij het werken met de game.
In de vierde fase van dit project wordt deze aanpak geïmplementeerd op Rotterdamse scholen. Met behulp van klankbordgroepen en een kleinschalige pilotstudie wordt vervolgens aan de hand van prototypen van de game en de professionaliseringsmodules de gebruikersvriendelijkheid van de ontwikkelde producten onderzocht. Ook wordt gekeken of en hoeveel positief effect de game heeft op de competenties, problemen en behoeften van de jeugdigen. De kennis en ervaringen uit de pilotstudie dienen als input om de ontwikkelde aanpak te optimaliseren.
Beoogde resultaten De concrete resultaten van dit project zijn een prototype van een serious game voor jeugdigen met ASS en professionaliseringsmodules voor leraren en onderwijsconsulenten. Kennis en eindproducten die voortvloeien uit dit project zullen worden gedeeld met andere mkb‐bedrijven, onderwijsorganisaties, kennisinstituten, onderzoekers, docenten en studenten, o.a. via Facebook en Yammer.

Eindrapportage

Vijftien procent van alle Nederlandse kinderen heeft tekorten in de verbale en nonverbale sociaal-communicatieve vaardigheden en heeft moeite met flexibel reageren op veranderingen (Autismespectrumproblemen; ASP). Bij deze kinderen gaat de overgang van de reguliere basisschool naar de middelbare school doorgaans gepaard met forse problemen. Hierdoor mist deze groep kwetsbare kinderen een goede aansluiting op het voortgezet onderwijs. Speerpunt van de Wet Passend Onderwijs is om met passend onderwijs de preventieve aanpak in het reguliere onderwijs verder te versterken en alle kinderen onderwijs en zorg te bieden dat bij hen past. Om scholen te kunnen ondersteunen bij het leveren van maatwerk aan deze doelgroep hebben wij het schooltransitiemanagementprogramma A.L.I.B.I. ontwikkeld. Dit programma bestaat uit de serious game A.L.I.B.I. De game heeft primair tot doel om kinderen met ASP te helpen hun talenten te benutten door hun executief functioneren te versterken. Daarnaast bestaat het programma uit een geprotocolleerd interview waarmee schoolprofessionals kinderen kunnen ondersteunen bij het bespreken van mogelijkheden tot transfer van wat kinderen binnen de game leren naar de context van de klas en van de school. De werkzame mechanismen van dit schooltransitiemanagementprogramma zijn gebaseerd op diverse focusgroepen met kinderen met ASP, met leerkrachten, met onderwijsbegeleiders en met ouders en op literatuurstudie. De serious game is ontwikkeld met behulp van een iteratief ontwikkeltraject, dat bestond uit negen sprints, in cross-overs tussen kinderen met ASP, domeindeskundigen, onderzoekers en YipYip. YipYip heeft samen met studenten van Hogeschool Rotterdam gewerkt aan A.L.I.B.I. Middels een kleine pilotstudie is onderzoek gedaan naar gebruikerservaringen en preliminaire effecten. Uit dit onderzoek komen concrete punten om A.L.I.B.I. te verbeteren. Inmiddels hebben wij een tweetal vervolgsubsidies ontvangen waarmee we op basis van de resultaten van de pilotstudie gaan werken aan de ontwikkeling van prototype 2 en aan een digitaal dashboard voor onderwijsprofessionals (voor een promofilmpje van de plannen: https://www.youtube.com/watch?v=awqDh04uv4g&feature=youtu.be).