Goed Verpakt: Integrale verduurzaming van product-verpakkingscombinaties in de voedingsindustrie

Het doel van Goed Verpakt is om bij te dragen aan de integrale verduurzaming van product-verpakkingscombinaties in de voedingsindustrie. Een vierde van het voedsel wordt jaarlijks verspild in Nederland en voedselverspilling is in Europa verantwoordelijk voor 6% van de totale uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteit. Tegelijkertijd leidt een groot deel van de wereldbevolking nog steeds honger en is het dus eigenlijk schandalig hoe onverantwoord we met ons voedsel omgaan.
Slim verpakken kan leiden tot het verminderen van voedselverspilling, maar ook tot meer verpakkingsafval. Vandaag de dag vragen consumentenbehoeftes om nieuwe verpakkingen (bv. handzamere sluitbaarheid voor ouderen, kleinere portieverpakkingen, kant-en-klaarmaaltijden) die bijna altijd minder duurzaam zijn. Echter; slechts 10% van de klimaatimpact van product-verpakkingscombinaties is gerelateerd aan de verpakking van voedsel - mits deze op verantwoorde wijze wordt ingezameld - terwijl het achtergebleven voedsel (afval) een impact heeft van 90%. Daarom is het zaak om (voedsel)product en verpakking niet los van elkaar te zien, maar integraal naar product-verpakkingscombinaties te kijken.
State-of-the-art onderzoek laat zien dat op deelonderwerpen kennis beschikbaar is - onder meer kennis van theoretische verduurzamingstrategieën met betrekking tot recycling van materialen, van het berekenen van de klimaatimpact van verpakkingen en het mogelijke onderdeel van achterblijvend voedsel - echter het ontbreekt aan integrale kennis waarmee mkb-bedrijven een goede afweging kunnen maken bij de ontwikkeling van product-verpakkingscombinaties. Om die kennis kloof te dichten richt ons onderzoek zich allereerst op het achterhalen van tegen welke trade-offs zoals houdbaarheid, materiaal gebruik en consumentenperceptie bedrijven aanlopen. Daarna bekijken we welke ontwerpstrategieën als Reuse, Reduce en Recycle bijdragen aan het omgaan met de trade-offs bij het verduurzamen van (bestaande) product-verpakkingscombinaties in twee verschillende voedingsketens/sub-sectoren. Als laatste verkennen we hoe de voedingsindustrie en de verpakkingsbranche samenwerken om tot vernieuwende systemische oplossingen voor het verpakken van voedsel te komen (ontwerpstrategie Rethink).

Eindrapportage

Het doel van Goed Verpakt was om bij te dragen aan de integrale verduurzaming van product-verpakkingscombinaties in de voedingsindustrie. Een vierde van het voedsel wordt jaarlijks verspild in Nederland en voedselverspilling is in Europa verantwoordelijk voor 6% van de totale uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteit.
Slim verpakken kan leiden tot het verminderen van voedselverspilling en tot minder verpakkingsafval. Consumentenbehoeftes vragen om nieuwe verpakkingen (bv. handzamere sluitbaarheid voor ouderen, kleinere portieverpakkingen, kant-en-klaarmaaltijden) die bijna altijd minder duurzaam zijn. Echter; slechts tussen 2-10% van de CO2 footprint van product-verpakkingscombinaties is gerelateerd aan de verpakking van voedsel - mits deze op verantwoorde wijze wordt ingezameld - terwijl het achtergebleven voedsel (afval) een impact heeft van (meer dan) 90%. Daarom is het zaak om (voedsel)product en verpakking niet los van elkaar te zien, maar integraal naar product-verpakkingscombinaties en bovendien naar de hele productieketen te kijken.
In dit project is gericht gekeken naar twee belangrijke type product-verpakkingscombinaties, namelijk de kant-en-klaar maaltijden en portieverpakkingen, en producten uit de AGF sector. Er is systemisch gekeken naar hele ketens om duurzaamheid dilemma’s (DD’s) te vinden t.a.v. de integrale duurzaamheid. Ook is onderzocht de specifieke DD’s en oplossingen die we tegenkomen in case studies met onze partners bij diverse herontwerpstrategiën (Redesign) zoals Reuse, Reduce en Recycle en met de vernieuwende systemische Rethink strategie. Tot slot hebben we de gevonden DD’s geanalyseerd en zochten we met onze consortiumpartners naar oplossingen voor de toekomst en een goede doorwerking richting het werkveld en onderwijs.
In deze studie vonden we 11 duurzaamheid dilemma’s die herkend werden door de praktijkpartners en het werkveld en hebben we 9 gouden regels opgesteld om hiermee om te gaan als je als MKB duurzaam wil verpakken.