Kindertherapeuten Stimuleren kinderen met Astma tot Meer Beweging

Voor kinderen met astma is bewegen essentieel voor de conditie van de longen. Bewegen versterkt de ademhalingsspieren, waardoor kinderen fitter worden. Helaas bewegen kinderen met astma 50% minder dan hun gezonde leeftijdsgenootjes waardoor ze een verminderde conditie, verminderde spierkracht en vaker overgewicht hebben in vergelijking met gezonde kinderen. Oefentherapeuten en fysiotherapeuten die werken met kinderen met astma, hierna genoemd kindertherapeuten, begeleiden deze kinderen wekelijks om o.a. hun fysieke fitheid te vergroten, hen te leren omgaan met de ziekte astma en hen aan te leren efficiënt adem te halen tijdens bewegen. Deze behandelingen hebben echter alleen positieve effecten op de korte termijn. Er is nog weinig inzicht in factoren van beweeggedrag van kinderen met astma die van invloed zijn volhouden van dagelijks fysieke activiteit.
In het SIMBA-project zal samen met kindertherapeuten en kinderen een beweeggame worden ontwikkeld en onderzocht, gericht op het veranderen van het beweeggedrag van kinderen met astma op lange termijn. De beweeggame zal ingezet worden tijdens de oefen- en fysiotherapeutische behandeling en stimuleert kinderen met astma spelenderwijs om dagelijks te bewegen, hier plezier in te krijgen waardoor het een gewoonte wordt. Het onderzoek zal achterhalen welke belemmerende en bevorderende factoren van beweeggedrag een rol spelen bij kinderen met astma en hoe kindertherapeuten deze nieuwe kennis kunnen inzetten in hun beweegprogramma’s waarbij de beweeggame gebruikt zal worden. Het effect van het gebruik van de beweeggame op dagelijks fysieke activiteit en plezier in bewegen zal in dit project worden geëvalueerd in een pilot.

Eindrapportage

Gezond bewegen is een uitdaging als je astma hebt, vooral door angst voor een astma-aanval bij intensief bewegen. De gebruikelijke beweegadviezen voor kinderen helpen onvoldoende; ze sluiten niet aan bij de specifieke behoeften van kinderen met astma en zijn onaantrekkelijk in de uitvoer.
Met de SIMBA-studie is de interventie ‘Foxfit’ ontwikkeld die zorgverleners helpt om kinderen met astma met plezier en zelfvertrouwen te laten bewegen. Gestart is met een inventarisatie van factoren die beweging bij kinderen met astma kunnen stimuleren. Hierbij bleek dat zowel inzicht in het eigen beweeggedrag, als beloning voor geleverd beweeggedrag, belangrijk zijn voor kinderen met astma.
In co-creatie en aan de hand van vele inzichten is Foxfit ontwikkeld. Bij Foxfit dragen kinderen een beweegmeter om het beweeggedrag inzichtelijk te maken. De beweegresultaten worden weergegeven in de beveiligde Foxfit-website van de zorgverlener en in een app voor de kinderen. De beloning voor het beweeggedrag is terug te vinden in de app in de vorm van beweegpunten, de prijzenkast met trofeeën en in de vorm van een animatie. De app biedt ook een beweegagenda, een score voor astmaklachten en/of welzijn, suggesties voor leuke activiteiten en tips over bewegen bij astma. De zorgverleners evalueren wekelijks hoe het met het kind gaat en delen daarbij trofeeën uit om het kind te belonen.
De combinatie van e-health met coaching maakt de interventie uniek en aantrekkelijk voor alle gebruikers. Zeventien kinderen (gemiddelde leeftijd 9,7 jaar (SD 1,0); 40% meisjes) en hun zorgverleners (N=3, 100% vrouw) hebben Foxfit zeven weken getest op bruikbaarheid en gebruiksvriendelijkheid. De gemiddelde score voor de kinderen op de System Usability Scale was 81 van de 100 punten (SD 21). Voor de hulpverleners was dit 95 van de 100 punten (SD 4). Een score boven de 68 reflecteert een positieve waardering voor het systeem. Veelal werd een lagere score op de System Usability Scale bij de kinderen veroorzaakt door verouderde mobiele telefoons die vanuit het project in bruikleen waren gegeven. In de testfase zijn alle deelnemers en zorgverleners geïnterviewd over hun ervaringen met Foxfit. Erg belangrijk was dat de kinderen enthousiast waren over Foxfit; zij vonden de app leuk en hebben geleerd dat ze met plezier kunnen bewegen. Ook de zorgverleners vinden Foxfit van toegevoegde waarde. Het vraagt tijd, maar het helpt hen ook om de kinderen beter te begeleiden en bewegen bespreekbaar te maken.
Als aanvulling op de gebruiksvriendelijkheid informatie hebben wij ook gekeken naar mogelijke effecten van Foxfit op het dagelijks bewegen en uithoudingsvermogen. Kinderen lieten over het algemeen geen grote veranderingen zien op uithoudingsvermogen, maar hun dagelijkse activiteit ging wel duidelijk omhoog.
De SIMBA-studie heeft een interventie opgeleverd die op een leuke manier beweging stimuleert en goed bruikbaar is in de praktijk.