Naar een voedselbos op de woeste grond en op de sprankenhof

1. Samenvatting
Het voedselbos is een aantrekkelijke propositie voor een circulaire economie, omdat het met het systeem van teelt en bewerking de aanvoer van mest- en grondstoffen en de afvoer van afvalstoffen minimaliseert. Tevens is er een beperking van de inzet van arbeid, met een posi-tief effect op natuur- en belevingswaarden.
Doel van deze KIEM aanvraag is het signaleren van de belangrijkste struikelblokken voor landbouwbedrijven om om te schakelen richting voedselbosproductie. Hiertoe onderzoeken we twee boerenbedrijven die hiervoor model staan. 'Voedselbos' is een nieuw fenomeen dat de laatste jaren veel aandacht krijgt. De bedrijven maken deel uit van een netwerk van be-drijven aangesloten bij de Stichting van Akker naar Bos (VANB). Het gemeenschappelijke doel van al deze bedrijven is een transitie van de agrarische sector naar landbouw die natuur integreert in werkwijze en systeem. Opvallend is, dat de kennisbasis onder 'voedselbos' dun is; wat we hebben is vooral de ervaring van een aantal pioniers. Beschikbare literatuur is van populaire aard, met weinig wetenschappelijk fundament. Ook omtrent de positie van starten-de voedselbosondernemers zijn er nog veel vragen. Zij willen een innovatief traject in, maar tegelijk is veel onduidelijk: gedegen informatie over de huidige toestand van de bedrijven, kansen en beperkingen, of de ambities, ontbreekt. In dit korte onderzoek wordt dat voor twee bedrijven als voorbeeld in kaart gebracht. Op basis van het Farming System Model wordt een QuickScan van het bedrijf gedaan, er wordt een kwalitatief interview afgenomen en het bedrijf wordt in foto, diagram en kaart vastgelegd. Op basis daarvan wordt samen met de onderne-mers vastgesteld wat nu eigenlijk de concrete struikelblokken zijn bij de transformatie, en wordt dat vertaald naar de opgave die het netwerk van bedrijven zich stelt.
De grotere onderzoeksvraag die daarbij speelt is: Wat is de potentiele betekenis van voed-selbossen in het agrarisch systeem in Nederland?