Ontwerpen voor taboes

Een taboe is iets dat wordt beschouwd als ongepast om te gebruiken, te doen of over te spreken. Hoewel taboes sociaal wenselijk of zelfs noodzakelijk kunnen zijn, veroorzaken ze soms ook fysieke of mentale problemen. Bijvoorbeeld omdat mensen anderen niet met hun ziekte, handicap of geldproblemen lastig willen vallen. Goed productontwerp kan bijdragen aan het bespreekbaar maken of zelfs doorbreken van taboes, maar kent een aantal specifieke uitdagingen. Met name de vraag welke ontwerpstrategiën je in kunt zetten voor het ontwerpen voor taboes is relevant voor ontwerpprofessionals. Om deze vraag verder te onderzoeken wordt in dit project een design case uitgevoerd voor de Alopecia Vereniging. Alopecia is een haaraandoening waarbij iemand plotseling (gedeeltelijk) kaal wordt. In de design case wordt een product ontwikkeld dat het leven van mensen met Alopecia aangenamer maakt. Parallel aan de design case wordt gereflecteerd op het ontwerpproces en de toegepaste ontwerpstrategiën, met als doel een eerste inzicht te krijgen in hoe je kunt ontwerpen voor taboes. De resultaten van de design case en het parallele traject vormen de basis van een vervolgonderzoek waarin ontwerpen voor taboes verder wordt uitgediept.

Eindrapportage

Een taboe is iets dat wordt beschouwd als ongepast om te gebruiken, te doen of over te spreken. Hoewel taboes sociaal wenselijk of zelfs noodzakelijk kunnen zijn, veroorzaken ze soms ook fysieke of mentale problemen. Bijvoorbeeld omdat mensen anderen niet met hun ziekte, handicap of geldproblemen lastig willen vallen. Goed productontwerp kan bijdragen aan het bespreekbaar maken of zelfs doorbreken van taboes, maar kent een aantal specifieke uitdagingen. Met name de vraag welke ontwerpstrategieën je in kunt zetten voor het ontwerpen voor taboes is relevant voor ontwerpprofessionals. Om deze vraag te onderzoeken is in dit project een design case uitgevoerd voor de Alopecia Vereniging. Alopecia is een haaraandoening waarbij iemand plotseling (gedeeltelijk) kaal wordt. In de design case is aan de hand van het Design Thinking proces onderzoek gedaan onder de doelgroep en is gewerkt aan de ontwikkeling van een product voor het bewaren, meenemen of verzorgen van een haarwerk.
Deze design case diende twee doelen:
- Onderzoek doen naar hoe ontwerpers eindgebruikers moeten benaderen en hun werkelijke eisen, behoeften en verlangens te ontlokken. Werken reguliere interview- en co-designtechnieken, of vragen deze ‘gevoelige’ onderwerpen om een specifieke aanpak?
- Onderzoeken of product design kan bijdragen om Alopecia minder taboe te maken, bijvoorbeeld door producten voor haarwerken te herontwerpen.
De design case heeft 3 product concepten met scenario schets opgeleverd voor het bewaren en verzorgen van haarwerken.
Parallel aan de design case is tijdens iedere fase overgang gereflecteerd op het onderzoek, het ontwerpproces en de toegepaste ontwerpstrategieën, met als doel een eerste inzicht te krijgen in hoe je kunt ontwerpen voor taboes. De resultaten van de design case en het parallel traject vormen een eerste stap naar een beter begrip van hoe te ontwerpen voor taboes in een bredere context (bv. ook sociale taboes aanpakken zoals armoede of laaggeletterdheid).