Raad van Advies: meerwaarde voor het MKB Familiebedrijf

Raad van advies: meerwaarde voor mkb-familiebedrijf Aanleiding Omdat zij zich zorgen maken over de continuïteit, zet een toenemend aantal mkb-familiebedrijven stappen op het gebied van ‘goed bestuur’. Zij willen over het algemeen geen formele raad van commissarissen, maar een niet-formele raad van advies (RvA). De vraag vanuit mkb-familiebedrijven is hoe de raad van advies zo kan functioneren dat juist de adviesfunctie goed kan worden uitgeoefend, zodat de RvA een grote meerwaarde heeft op strategisch vlak. Het gaat zowel om de bedrijfsstrategie als de familiestrategie. In tegenstelling tot ‘gewone’ bedrijven, lopen belangen en doelstellingen van familie, eigenaren en bedrijf door elkaar en zijn ze regelmatig conflicterend. In het functioneren c.q. ‘gebruiken’ van de raad van advies bij mkb-familiebedrijven speelt dit familiebedrijfspecifieke karakter naar verwachting een belangrijke rol.
Doelstelling De centrale vraag van dit programma is: hoe kan de meerwaarde van de RvA op strategisch niveau zo groot mogelijk zijn? Het gaat dan zowel om de strategische vraagstukken van het bedrijf als de vraagstukken die zijn gerelateerd aan de belangen van de familie. Familiebedrijven zijn anders en gedragen zich anders gedragen dan niet-familiebedrijven. Maar liefst 69 procent van de private Nederlandse bedrijven is een familiebedrijf. Het onderzoek is praktijkgericht en met name kwalitatief. Er wordt gebruikgemaakt van de casestudiemethodiek. Ieder deelnemend MKB-familiebedrijf met een RvA wordt als een case beschouwd en onderzocht. Door de cases te vergeleken en te analyseren worden cross-caseconclusies geformuleerd. Zo worden patronen en mechanismen gesignaleerd.
Beoogde resultaten Het belangrijkste resultaat voor het werkveld is een evaluatie-instrument voor mkb-familiebedrijven om het functioneren van de eigen raad van advies te analyseren en om te leren hoe het functioneren kan worden verbeterd. Hieraan gekoppeld is een overzicht beschikbaar van de belangrijkste succes- en faalfactoren voor het functioneren van een RvA. Over deze nieuwe kennis wordt gepubliceerd en de kennis wordt gebruikt in het onderwijs van Hogescholen Windesheim en Inholland.

Eindrapportage

De doelstelling van dit praktijkgerichte onderzoek is nieuwe kennis vergaren die ingezet kan worden bij het ondersteunen van MKB familiebedrijven, zodat zij:
1) invulling kunnen geven aan hun Raad van Advies (RvA) en
2) het functioneren van dit informele bestuursinstrument kunnen optimaliseren.
Beoogd wordt deze kennis in te zetten t.b.v. een evaluatie/ontwikkeltool, die in samenwerking met mensen uit de praktijk tot stand is gekomen (engaged scholarship).

Het onderzoek is verdeeld in drie fasen: Fase 1 bestaat uit het in kaart brengen van de RvA samenstelling, de aanwezige kennis en ervaring en de specifieke context van het bedrijf (betrokkenheid familie en de governance situatie van het bedrijf), het functioneren van de RvA in kaart brengen en de meerwaarde inzichtelijk maken. Naar aanleiding van de verzamelde data is een tussentijdse inventarisatie van de resultaten gemaakt in de vorm van een white paper, welke met deze tussenrapportage wordt meegestuurd. Fase 2 bestaat uit de ontwikkeling van een evaluatie/ontwikkeltool. Hier is reeds een start mee gemaakt en een concept versie is reeds ontwikkeld. Projectfase 3 bestaat uit de toepassing van de evaluatietool om daarmee het functioneren van de RvA in kaart te brengen en waar mogelijk te verbeteren. De dataverzameling en de ontwikkeling van de tool is uitgevoerd door docent-onderzoekers. Het onderzoek ligt qua planning op schema.