REVIVE: Rontgenstraling en vrouwen in verwachting

• Medische beeldvorming met röntgenstraling is vaak essentieel voor goede diagnostiek. Tegelijkertijd kan de straling nadelige bijwerkingen hebben zoals een verhoogd risico op kanker. Omdat kinderen hiervoor extra gevoelig zijn is er de laatste jaren veel aandacht voor deze risico’s. Het ongeboren kind wordt daarbij meestal buiten beschouwing gelaten.
• Er bestaat echter veel ongerustheid onder zwangere vrouwen over de gevolgen voor het ongeboren kind van de radiologische verrichtingen die zij soms moeten ondergaan.
• Die ongerustheid wordt aangewakkerd door verschillen in praktijkvoering tussen ziekenhuizen en tussen de Medisch Beeldvormende en Bestralingsdeskundigen (MBB-ers) die de onderzoeken uitvoeren.
• Vooronderzoek, uitgevoerd door hogescholen i.s.m. het beroepenveld wijst uit dat MBB-ers over onvoldoende up-to-date kennis beschikken over het onderwerp en dat zij behoefte hebben aan een leidraad die hen ondersteunt bij de uitvoering van het onderzoek en de communicatie met de patiënt.
• Om het probleem waarmee de MBB-er kampt op te lossen kiezen wij gezamenlijk voor een vorm van ondersteuning die naadloos aansluit bij de prioriteiten van de zogenaamde Bonn Call for Action, zoals opgesteld door de WHO om medische stralingsbelasting te matigen.
• Dit project richt zich dan ook op
o de ontwikkeling van een praktische leidraad voor MBB-ers met veel aandacht voor risicocommunicatie en
o een e-learning module die voor bij- en nascholing kan worden ingezet.
• Door deelname aan het project van alle hogescholen met een opleiding tot MBB-er en de beroepsvereniging van MBB-ers wordt gewaarborgd dat een breed gedragen eindproduct wordt opgeleverd dat landelijk wordt geïmplementeerd.
• Door de participatie van de verloskunde-academie worden ook zwangere vrouwen zelf bij het project betrokken en met de ondersteuning van het RIVM wordt op het gebied van risicocommunicatie met zwangeren over straling een belangrijke slag gemaakt. Bij het project is bovendien een sterke adviesraad geformeerd waarin alle belanghebbende beroepsverenigingen zijn vertegenwoordigd.

Eindrapportage

In Nederland wordt radiologisch onderzoek uitgevoerd door Medisch Beeldvormende en Bestralingsdeskundigen (MBB-ers) onder eindverantwoordelijkheid van een radioloog. MBB-ers hebben een opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) gevolgd aan één van de drie in dit project betrokken hogescholen.
In ongeveer 7% van alle zwangerschappen is er sprake is van röntgenonderzoek (Smith-Bindman, pers. comm.).
Gezien de snelle ontwikkeling in techniek en kennis van de Radiologie kunnen MBB-ers onvoldoende kennis hebben van de nieuwste technieken waardoor er verschillen ontstaan in de praktijkvoering. Mede hierdoor ontstaat ongerustheid bij zwangere patiënten die nu niet afdoende door MBB-ers kan worden weggenomen.
REVIVE heeft zich met name gericht op de handelingsverlegenheid van MBB-ers die radiologisch onderzoek uitvoeren bij zwangere vrouwen. Dit thema staat expliciet in de zogenaamde Bonn call for Action. Binnen REVIVE is met behulp van een systematic review van literatuur en vertaling hiervan naar de Nederlandse situatie, een praktische leidraad en e-learning ontwikkeld voor MBB-ers die hen ondersteunt bij de uitvoering van het onderzoek en de communicatie met zwangere patiënten.