Virtual Reality voor Medicatieveiligheid

Medicatieveiligheid heeft betrekking op geneesmiddelen en het farmaceutisch zorgproces. Verpleegkundige taken hierin zijn het verifiëren, klaarmaken, controleren, aanbieden/toedienen, registreren, monitoren en evalueren van medicatie. Verpleegkundig rekenen kan bij elk van deze taken een onderdeel zijn. Verpleegkundigen zijn de laatste professionals die controleren of patiënten het juiste medicijn op de juiste wijze toegediend krijgen. Daarbij dienen zij ook na te gaan of patiënten signalen vertonen om medicijnen juist niet volgens voorschrift te geven. Ondanks aandacht voor medicatieveiligheid, komen medicatiefouten regelmatig voor. Nascholing op dit gebied is vaak beperkt tot éénjaarlijkse theoretische toetsing op verpleegkundig rekenen.
Uit literatuur blijkt echter dat rekenvaardigheid regelmatig en herhaaldelijk getraind moet worden om de rekenkennis tijdens complexe beroepssituaties direct paraat te hebben. Bovendien gaven verpleegkundigen aan (eigen onderzoek KIEM-hbo 2018) dat het trainen van rekenvaardigheid moet worden geïntegreerd met de medicatietaken en beter moet aansluiten op de huidige zorgpraktijk. In die huidige praktijk ondervinden verpleegkundigen problemen in de beroepstaken van het medicatieproces, doordat zij worden geconfronteerd met onverwachte, niet kloppende of onbekende situaties. Daarnaast worden verpleegkundigen tijdens de uitvoering van het medicatieproces nogal eens afgeleid in de beroepscontext, zoals door collega’s, patiënten, alarmen, hectiek en tijdsdruk. Hierdoor wordt uitvoering van de taak ingewikkelder, en dus foutgevoeliger. Dit onderzoek leverde ontwerpregels (taken, situaties, afleiders) op voor een VR-training in medicatie- en rekenvaardigheden.
Deze vervolgaanvraag staat in het teken van het integreren van de ontwerpregels in twee VR-scenario's. In samenwerking met een MKB-bedrijf wordt gekeken hoe VR een oplossingsrichting kan zijn om verpleegkundigen herhaald te laten oefenen met medicatie- en rekenvaardigheden in de beroepscontext. De VR-scenario’s worden middels focusgroepinterviews voorgelegd aan 50 verpleegkundigen. De uitkomsten worden verwerkt in een prototype VR-training voor medicatieveiligheid en gebruikt voor het schrijven van een RAAK-publiek aanvraag. Die zal in het teken staan van het verder ontwikkelen en evalueren van het prototype.

Eindrapportage

Het doel van het project was om de mogelijkheden van VR in het trainen van rekenvaardigheden
van verpleegkundigen te bespreken. Daartoe zou een prototype VR toepassing ontwikkeld
worden die middels focusgroep interviews met verpleegkundigen getoetst zou worden. Om dit
prototype te ontwikkelen zijn eerst vier VR-scenario’s opgesteld op basis van interviews en
enquetes in ziekenhuis en thuiszorg. Deze scenario’s zijn omgezet in zeven filmscripts. Die
filmscripts zouden opgenomen worden en alles is in voorbereiding gebracht. Vrij snel werd
duidelijk dat het niet mogelijk was om de opnames te maken in het ziekenhuis. Vervolgens zijn
alle voorbereidingen genomen om het op de hogeschool op te nemen. Door de lockdowns
(Corona) zijn deze opnames vier keer verzet. Daarom is in overleg met SIA besloten om het
project af te ronden met als opbrengst de VR-scenario’s en -filmscripts.