Wellbeing@work. Investeren in vitaliteit van zorgprofessionals.

Nederlandse zorgorganisaties hebben - mede door de corona-uitbraak - te maken met personeelstekorten, oplopend verzuim, een hoge werkdruk en een toename van psychische klachten onder medewerkers. In 2019 gaf bijna 44 procent van alle zorgmedewerkers aan een hoge tot zeer hoge werkdruk te ervaren. Psychische klachten onder zorgmedewerkers zijn in 2018 met 40% toegenomen en 37% heeft een burn-out gehad. En sinds de corona-uitbraak ervaart 70% van de zorgmedewerkers een toename in mentale belasting. Een belangrijk risico voor de psychische gezondheid zijn ook slaapproblemen.
Gegeven bovengenoemde ontwikkelingen is het van groot belang dat zorgorganisaties investeren in de duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers. Werkplekinterventies spelen hier een belangrijke rol in, omdat ze de gezondheid, vitaliteit en welbevinden van medewerkers kunnen vergroten. Innovatieve werkplekinterventies richten zich steeds vaker op werkdruk en slaap. Onderzoek naar het effect van dit soort interventies op de vitaliteit van zorgmedewerkers is echter schaars. En daarbij ondervinden organisaties vaak nog belemmeringen bij het implementeren van dit soort interventies. Veelgenoemde belemmeringen zijn: 1) het ontbreken van integraal gezondheidsbeleid; 2) onvoldoende (financiële) middelen; 3) onvoldoende communicatie en 4) tijdgebrek.
Inzoomend op de provincie Utrecht zien we bij de zorgorganisaties aangesloten bij Utrechtzorg (arbeidsmarktorganisatie voor Zorg en Welzijn) eenzelfde beeld. Ook zij hebben te maken met personeelstekorten, oplopend verzuim, een hoge werkdruk en een toename van psychische klachten onder medewerkers. Dit project heeft daarom als doel om: 1) zorgorganisaties aangesloten bij Utrechtzorg te ondersteunen bij het succesvol implementeren van een gecombineerde werkplekinterventie gericht op werkdruk en slaap; 2) de effectiviteit van deze gecombineerde werkplekinterventie op de vitaliteit van zorgmedewerkers te onderzoeken en 3) de hiermee opgedane kennis en ervaring te delen met de gehele Nederlandse zorgsector.

Eindrapportage

Doel van dit project was het vergroten van de vitaliteit van zorgprofessionals met een gecombineerde werkplekinterventie die bestond uit twee onderdelen: (1) een workshop over werkdruk en (2) een workshop over slaap inclusief het gebruik van een blauw licht filter bril. Om het effect van de interventie te onderzoeken hebben we een vragenlijstmeting vooraf (baselinemeting) en na zes maanden gedaan. De baselinemeting is door 193 van de 265 zorgprofessionals van twee verschillende organisaties ingevuld en 52 hiervan hebben ook de vragenlijst na zes maanden ingevuld. Zie kader voor meer resultaten van de baselinemeting.
De workshop over werkdruk werd beoordeeld met een gemiddelde van 7,0 en 39% gaf aan dat de workshop heeft bijgedragen aan het verbeteren van zijn/haar vitaliteit. De workshop over slaap werd beoordeeld met een gemiddelde van 8,3 en 94% gaf aan dat de workshop heeft bijgedragen aan het verbeteren van zijn/haar vitaliteit. Na zes maanden zien we geen verschil in ervaren werkdruk, slaapkwaliteit en vitaliteit; wel zien we bij de groep ‘niet-optimale’ slapers (n=22) en significante verbetering in de slaapkwaliteit als ze de workshop over slaap hebben gevolgd. Naast de kwantitatieve voor- en nameting zijn er gedurende het project interviews uitgevoerd met deelnemers aan de workshops en teamleiders (n=12). Uit de interviews en de baselinemeting kwam naar voren dat de volgende waarden belangrijk zijn bij het implementeren van een werkplekinterventie gericht op vitaliteitsverbetering: autonomie, resultaatgerichtheid, ontwikkeling, verbondenheid, betrouwbaarheid, eerlijkheid en psychologische veiligheid. Tot slot is er - naar aanleiding van deze kwantitatieve en kwalitatieve uitkomsten - een aanvullend literatuuronderzoek uitgevoerd naar de voorwaarden voor een succesvolle implementatie van een werkplekinterventie gericht op het verbeteren van de vitaliteit van medewerkers.